Als het van makelaars en politici afhangt zullen binnenkort beleggingsverzekeringen gecontroleerd worden alvorens ze aangeboden worden aan de Belgische spaarder. Op die manier wil men vermijden dat consumenten hun geld investeren in frauduleuze producten.
Verzekeringsfraude en fraude met beleggingsproducten zijn geen uitzondering meer. Deze week nog zagen maar liefst 700 Belgische spaarders hun geld volledig in rook opgaan na een fraudegeval. Samen hadden deze 700 Belgische spaarders ruim 250 miljoen euro geïnvesteerd in een een beleggingsfonds gekoppeld aan een levensverzekering. Een zogenaamde ‘Tak 23-verzekering’, waarbij de opbrengst afhankelijk is van het rendement van de onderlinge investeringsproducten. De verkopers van het fonds beloofden torenhoge winsten. Enkele jaren later blijkt nu van al dit geld geen spoor te vinden. Het beleggingsfonds was opgericht via een frauduleuze constructie op de Kaaimaneilanden, en louter actief om geld te transporteren.
Belgische wetgever
Reeds in 2014 verscherpte de Belgische wetgever de controle op verzekeringsproducten. Als het van Open VLD-senator Martine Taelman afhangt, kan de controle echter nog aangedikt worden. Ze stelde ze aan minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) en toezichthouder FSMA voor om alle beleggingsproducten gekoppeld aan een levensverzekering aan een verplichte voorafgaande controle te onderwerpen. Vooraleer er geen goedkeuring is van de hogere instantie, mogen deze producten niet aan de Belgische spaarder worden aangeboden. “De regering moet de belangen van de Belgische beleggers vrijwaren en proactief optreden om verdere schade te voorkomen”, aldus Taelman. Ook de verzekeringsmakelaars zelf zijn vragende partij voor een dergelijke controle. Momenteel behoren makelaars enkel ingeschreven te zijn bij de FSMA. Deze inschrijving biedt daartegenover geen enkele garantie dat alle producten van de makelaar zuiver zijn. “De verantwoordelijkheid voor de deugdelijkheid van een beleggingsverzekering ligt bij de fabrikant van het product”, zegt Kelly Schamphelaere, vertegenwoordigster van Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen FVF.
De FSMA verwijt de Europese Unie roet in het eten te gooien. Volgens de FSMA verbiedt Europa een voorafgaande, in juridische termijn ookwel a priori, toetsing van verzekeringsproducten. Deze optie staat wel open voor bancaire producten. Zo moet elk bancair beleggingsproduct verplicht ingeschreven zijn bij en gecontroleerd zijn door de FSMA. In het verleden was de FSMA niet afkerig om in te grijpen in het marktaanbod. Per 1 juli 2014 verbiedt de FSMA bijvoorbeeld de commercialisering van risicovolle beleggingen die herpakt zijn als levensverzekeringen. Het gaat om beleggingen waarvan het rendement afhankelijk is van niet-conventionele activa. Denk daarbij bijvoorbeeld aan grondstoffen of kunstvoorwerpen. Dergelijke winstmarges zijn artificieel en niet afhankelijk van objectieve factoren, waardoor het product plots kan inzakken.
Europa mengde zich op 30 april 2014 eveneens binnen het marktgebeuren. De Europese MiFID-richtlijnen resulteerden in een groter aantal verplichtingen voor de verdelers van verzekeringsproducten. Zo moet een aanbieder van verzekeringsproducten sindsdien nagaan of het product overeenstemt met het profiel van zijn cliënt en de gewenste risicograad. Over de uit de richtlijnen voortvloeiende wet bestaat anno 2015 echter nog onzekerheid. Makelaars kunnen ze naar eigen zeggen nog niet volledig toepassen omdat ze wachten op verduidelijkingen, met name wat betreft de kostenrapportering. Assuralia, de beroepsvereniging voor verzekeraars, stelt daartegenover dat de zorgplicht op enkele uitzonderingen na wel al correct wordt toegepast.
